شناسایی نوسانات مرز پیرامونی و ترسیم نقشه پراکنش مواد معلّق دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره ای )سنجنده های ETM, TM & LISSIII)

چکیده شناسایی و نظارت بر تغییرات در اکوسیستم‌های طبیعی جایگاه ویژه‌ای در استفاده بهینه از منابع طبیعی دارد. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه طبیعی داخلی ایران است که پتانسیل ها و ویژگی های اکوسیستمی و زیست محیطی آن باعث شده این دریاچه بعنوان یک پارک ملّی بیش از پیش مورد توجه پژوهش گران و برنامه ریزان قرار گیرد. نوسانات سطح و حجم دریاچه طی سال های اخیر نظرات بسیاری را به خود معطوف نموده و دلایلی برای آن ارایه شده اما در این باره پژوهش مستندی انجام نگرفته است. در شناسایی نوسانات به منظور مساحی و تهیه نقشه پراکنش مواد معلّق در دریاچه ارومیه تصاویر ماهواره ای لندست TM،ETM وLISS III در دوره های زمانی 1987، 1998، 2001 و 2002 میلادی استفاده گردید. به منظور استخراج مرز پیرامون دریاچه در دوره‌های زمانی مورد نظر پس از پردازش و بارزسازی تصاویر از روش رقومی سازی از روی صفحه کامپیوتر استفاده شد، سپس از طبقه‌بندی به روش خوشه‌بندی برای تولید نقشه‌های پراکندگی مواد معلّق آب دریاچه استفاده شد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که حداکثر میزان مساحت تحت پوشش آب دریاچه در این بازه زمانی 15 ساله مربوط به سال 1998 و حداقل آن مربوط به سال 2002 میلادی می باشد. داده های آماری مربوط به بارش وتبخیر متوسط سالیانه نیز تغییرات سطح آبی دریاچه را تایید می کند. همچنین مطالعه نشان داد که الگوهای پراکندگی مواد معلّق موجود در آب که بیانگر میزان ته نشست و تمرکز این مواد می باشند، به وضوح در حاشیه بزرگراه شهید کلانتری قابل شناسایی بوده و شکل توزیع آن ها تغییرات قابل توجهی را در طی دوره های زمانی نشان می دهد. این امر نشانگر وقوع تغییراتی در تعادل زیست محیطی منطقه است.در این پژوهش ضمن بررسی عوامل احتمالی موثر در این تغییرات پیشنهادهایی برای انجام مطالعات تکمیلی ارایه شده است. کلیدواژه‌ها : دریاچه ارومیه، مواد معلّق، نوسانات مرزی، داده های ماهواره ای، سنجش ازدور.